In het pikkedonker door de Tiefschnee en langs afgronden - Patrouille de Glaciers

10 november 2023. Vriend en oud-collega Matthijs van Hasselt belde met de uitnodiging om deel te nemen aan de Patrouille de Glaciers. Dé PdG. Niet voor het eerst, 2 én 4 jaar geleden belde hij ook. Allicht in overleg met Frits Vrijlandt, oprichter van Team Hollandia 1. Vanuit de gedachte dat de PdG alleen past in het karakter van de beste teamplayers die niet snel opgeven. En blijkbaar was de lijst van kandidaten kort. “Oké, ik doe mee”.

Lees hier het boeiende verhaal over de PdG 2024 en ons vergelijk met:
(gedelegeerde) projectontwikkeling

Aan de ene kant het begeerlijke resultaat van finishen en een mooie overwinning van het team op deelementen. Aan de andere kant de kans van de teleurstelling van stoppen. Met voorbereiden, teamwork en vertrouwen koesteren in een goede afloop. Of de verwerking van het verlies, kosten... alles wat nodig is om de finish te kunnen halen komt dan samen. Voor deelname is minimaal wilskracht, ervaring, timing, materiaal én urgentie nodig. Om kennis te nemenvanderisico's, do's and dont's. Over alles moet zijn nagedacht. Het begint en eindigt met veiligheid en goed overleg. Alles moet kloppen, echt. Want het loopt ALTIJD anders dan verwacht. Juist daarop moet je voorbereid zijn.

Matthijs, nogmaals dank voor de invite en dank voor de lessen en ervaring en spullen aan #Frits Vrijlandt, Nico de Jong, Sander Steenbrink, Frank van Lange, Jan van der Burg en Derk Prinsen. En aan Christine die altijd met raad en daad klaar staat tijdens de voorbereidingen van projecten, of het nu een vastgoed project betreft, óf de PdG.

Foto inzet: ons laatste project transformatie zorgontwikkeling Sweelincklaan Bilthoven

Transformatieplan kantoren tot en met de omgevingsvergunning particuliere zorg in Bilthoven Noord. De actuele markt toets vindt plaats in collegiale samenwerking met Colliers Maatschappelijk Vastgoed. Informatie/Contact: Jetze Steensma - MijnSteen.eu - Website

De vergelijking met:

PATROUILLE DES GLACIERS

Thijs Niemantsverdriet schreef een boeiend verhaal over de PdG 2024 het verloop van naar aanleiding van verschillende gesprekken met Frits Vrijlandt.

Toerskiën. Hoe is het om mee te doen aan de zwaarste toerski wedstrijd ter wereld, in de bergen van Zwitserland? Het parcours van de Patrouille des Glaciers (4.400 hoogtemeters) door de ogen van zesvoudig deelnemer Frits Vrijlandt

Zermatt - Schönbiel

Het begint met rennen. Rennen door de hoofdstraat van Zermatt, het bekende Zwitserse ski-oord aan de voet van de Matterhorn. Ski's achterop je rugzak gebonden. Het is dringen, want je bent met zo'n tweehonderd mensen vertrokken uit het startvak. Aan weerszijden staat publiek te juichen, een militaire blaaskapel speelt marsmuziek. Het is tien uur 's avonds, de race is begonnen.

Als de sneeuw begint, gaan de ski's om. Vroeger was dat zodra je Zermatt uitkwam. De laatste jaren - klimaatverandering - moet je kilometers rennen voordat je kunt skiën.

DE MARKTEN ACHTER ONTWIKKELING ZIJN ZO OMVANGRIJK EN DIVERS, DAT JE ZONDER SPECIALISTEN NIET AAN DE BAK KOMT.

Omhooggaat het, samen met je twee teamgenoten, op je superlichte carbon toerski's. Stap voor stap, prik voor prik. Om je heen het gehijg van de andere deelnemers. Achter je verdwijnen de lichtjes van Zermatt in de verte. Links ligt de Matterhorn, die machtige berg: je ziet hem niet, maar je voelt hem wel. Het enige licht dat je hebt, komt van de hoofdlamp op je helm.

GEDELEGEERDE ONTWIKKELING = 33% INTUÏTIE + 33% KENNIS + 33% AMBITIE + 1% GELUK.

Vier kilometer is het tot aan de eerste stempelpost, Schönbiel. Als je daar aankomt, heb je al duizend meter geklommen. Er staan lampen en tenten, er wappert een Zwitserse vlag. De post wordt bemenst door soldaten, ze controleren je startnummer en kijken of het team compleet is. Daarna snel 'inbinden': het team gaat aan het touw, want er komt een gletsjer aan. Dit verhaal gaat over de Patrouille des Glaciers, de zwaarste toerski wedstrijd ter wereld. Om het jaar wordt hij gehouden, in de tweede helft van april. 57,5 kilometer en 4.400 hoogtemeters buiten de pistes, van Zermatt naar Verbier, in Franstalig Zwitserland. Klimmen en dalen, over bergkammen en gletsjers, langs rotsformaties en afgronden. Maximaal negentien uur mogen de deelnemers er over doen. Je begint midden in de nacht, zodat je op je bestemming bent voordat de middag aanbreekt - en de sneeuw zacht wordt en gevaarlijk.

De gids in dit verhaal is Frits Vrijlandt (56), een ervaren alpinist en toerskiër. Hij was de eerste Nederlander die de Mount Everest beklom van de gevaarlijke noordkant, bedwong de hoogste bergen van elk van de zeven continenten ('seven summits') en was jarenlang voorzitter van de Nederlandse én internationale bergsportkoepel. Afgelopen week was Vrijlandt - in het dagelijks leven werkzaam als interim-manager - voor de zevende keer in Zermatt voor de Patrouille des Glaciers, waarmee hij Nederlands recordhouder is.

Schönbiel - Col du Tête Blanche

Zit iedereen goed vast aan het touw? Mooi. De soldaten op stempelpost Schönbiel checken het nauwkeurig. Touw is verplicht op de gletsjer, vanwege de veiligheid: als een teamgenoot in een spleet valt, kunnen de anderen hem eruit trekken. Op de ochtend van vertrek heeft de organisatie ieder team onderworpen aan een grondige materiaal check. Voor elk verplicht onderdeel is een stempel gezet op het formulier: ski's, vellen, kompas, hoogtemeter, 30 meter touw, helm, klimgordel, pikhouweel, sneeuwschop voor eventuele lawines.

Een militair helpt een deelnemer bij het aantrekken van ski's. Foto Valentin Flauraud / EPA

IN ONTWIKKELING IS HET NET ALS IN DE PATROUILLE, RISICO'S NEEM JE SAMEN, DAAROM ZOEK JE DE BESTE PARTNERS.

Over de gletsjer gaat het, aan het touw. De ene ski voor de andere, je stokken in de sneeuw. Om je heen hoor je het gehijg van andere deelnemers. Na vijf kilometer bereik je de Col du Tête Blanche - 3.650 meter: het hoogste punt van de race. De wind waait onbarmhartig. Qua weersomstandigheden heb je hier maar twee smaken: koud, of héél koud.

De Patrouille des Glaciers komt voort uit het Zwitserse leger. Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog bedachten twee kapiteins van het 10e Bergregiment dat de 'haute route' van Zermatt naar Verbier een goede militaire oefening zou zijn, voor het geval het neutrale Zwitserland toch zou worden binnengevallen. Normaal deden ze er vier dagen over - nu moest het binnen een etmaal.

Bij de eerste editie, in 1943, gingen achttien militaire patrouilles van start. Een jaar later 44. Na een paar edities was het afgelopen. In 1949 vielen drie deelnemers in een gletsjerspleet en overleden: de Patrouille zou meer dan dertig jaar niet worden georganiseerd. Sinds 1984 is er weer een wedstrijd, omhetjaar, ook voor niet-militairen (en vrouwen). Het aantal deelnemers is met iedere editie gegroeid.

NET ALS BIJ ONTWIKKELING EN PLANNING GAAT HET IN DE PdGOM HET SCANNEN EN LEZEN VAN DE OMSTANDIGHEDEN.

Nog altijd is de organisatie van de Patrouille des Glaciers volledig in handen van het Zwitserse leger. Dit jaar mét ondersteuning van Duitse Gebirgsjägerbrigade 23 reservisten. Op de dag van vertrek worden de deelnemers toegesproken door de commandant van de Patrouille tijdens een openingsceremonie in de kerk van Zermatt. Soldaten bemensen de stempelposten en gevaarlijke punten langs het parcours, het medische korps van het leger staat paraat met helikopters. Van de deelnemers aan de wedstrijd - dit jaar: ruim 4.500 inschrijvingen - is een derde militair.

UITEINDELIJK NEEM JE HET BESLUIT OM TE GAAN, OP BASIS VAN HEEL VEEL INFORMATIE.

Col du Tête Blanche - Arolla

Vanaf de Col du Tête Blanche, die winderige top, volgt een lange, lange afdaling. Vellen af. Het eerste stuk gaat over de gletsjer en moet je nog aan het touw. Een lastige, technische bezigheid, waar je als team van tevoren goed op moet trainen. Als een van de drie valt, trekt hij de andere twee mee. Het touw kan opalle mogelijke manieren in de knoop raken.

Einde gletsjer: het touw kan in de rugzak. Je duikt een zwart gat in, op hoge snelheid. Beneden in de diepte zie je de lichtjes van andere teams die met de afdaling bezig zijn. Waar zijn je teamgenoten? Af en toe roep je hun namen, zodat je elkaar niet kwijtraakt. Je vindt je weg door de ongeprepareerde Tiefschnee, langs afgronden en rotsblokken. Gelukkig is de route goed gemarkeerd, met rode vlaggen en stokken. De helmlamp is je beste vriend.

Nico de Jong, Frits Vrijlandt, (midden) en Sander Steenbrink tijdens de Patrouille des Glaciers van 2022. Foto privé archief

Na twaalf kilometer dalen ben je in Arolla, een klein skidorp aan het einde van een dal. Het enige snufje bewoonde wereld dat je tijdens de Patrouille tegenkomt: twee hotelletjes, een handjevol ouderwetse sleepliften. Terwijl de ochtend zich voorzichtig aandient achter de bergen, houd je halt bij de ravitaillering. Nu is het zaak zo veel mogelijk vocht in te nemen: limonade, thee, bouillon. En eten: graanrepen, bananen, Zwitserse chocolade.

Het team van Frits Vrijlandt heet Hollandia 1, al zeven edities lang. Deze Patrouille skiet hij samen met Jetze Steensma en Matthijs van Hasselt, allebei oud-marinier. Ze hebben keihard getraind. Bijna wekelijks hardgelopen in de natuur, tien tot dertig kilometer, door gebieden waar het lekker op en af gaat: Zuid-Limburg, Holterberg, Schoorlse duinen. Meegedaan aan verschillende toerski wedstrijden in de Alpen, alleen en als team. En individueel tussen de vijfduizend en tienduizend meter omhoog gelopen in de sneeuw, naast de piste.

Team Hollandia 1 2024. Vlnr Matthijs, Jetze en Frits voor de Matterhorn.

Waarom al die moeite? Je zou zeggen dat Vrijlandt zich onderhand wel bewezen heeft in de bergen. Dat hij, op zijn 56ste, niet meer mee hoeft te doen aan zo'n zware, tijdrovende en potentieel gevaarlijke onderneming. Hij geniet van de nauwgezette voorbereiding, het samen plannen smeden, het aftellen naar de grote dag. „Dat je dit heel graag wil met elkaar, al weet je dat het afzien wordt.

VOOR DEELNAME AAN ONTWIKKELING IS EEN ZEKERE MATE VAN URGENTIE NOODZAKELIJK.

Arolla - Lac des Dix

Na Arolla is het tijd voor een nieuw hulpstuk. Je moet weer omhoog, een steile piste over die - in dit jaargetijde en op dit tijdstip - behoorlijk ijzig kan zijn. En dus bind je crampons om: kleine stijgijzers, speciaal gemaakt voor ski's. Harscheisen, noemen de Duitsers ze. In het Frans: couteaux - messen.

Terwijl het licht wordt, ga je zigzaggend de piste omhoog. Bovenaan de piste: ski's op je rugzak en verder klimmen op je schoenen. Hier wordt het steil. Je klimt door een geul waarin voetstappen zijn uitgehakt in de sneeuw: het couloir. Er hangt een touw om je aan vast te houden.

Het gaat langzaam, want behalve steil is het ook druk. De snellere teams, die later zijn gestart, komen eraan. Samen met de deelnemers aan de 'halve' Patrouille, die 's ochtends van start is gegaan in Arolla. Het is fileklimmen. Boven op de top, de Col de Riedmatten, is de uiterste passeertijd 08.15 uur.

Foto Silvretta training maart 2024.

Je moet ook weer naar beneden, aan de andere kant. Klauteren met je gezicht naar de sneeuwwand, vooral niet in de diepte kijken. Om je heen chaos: overal bange gezichten van deelnemers die zich krampachtig vasthouden aan het touw.

Hè, hè, het couloir zit erop. Nu kunnen de ski's weer aan. Het stuk dat volgt loopt langs een meer, het Lac de Dix. Vals plat omhoog - lang en zwaar. Sommige skiërs doen hun vellen om. Anderen geven de voorkeur aan een schaatsbeweging zonder vellen, als langlaufers.

Langs het meer begint de vermoeidheid echt toe te slaan. Je bent nu bijna tien uur onafgebroken bezig en hebt niet geslapen, een inzinking ligt op de loer. Gelukkig is het niet meer zo koud. En er is altijd nog het elastiek waaraan een teamgenoot je een eindje kan voortslepen.

Delaatste dagen voor de race brengen Vrijlandt en zijn teamgenoten traditiegetrouw door op hoogte, in een berghut bij Schönbiel. Om te acclimatiseren. Beetje sneeuw scheppen en bouillon drinken - zo weinig mogelijk inspanning.

Ze behoren niet tot de kanshebbers voor een snelle tijd. Vrijlandts team doet meestal een uur of vijftien à zestien over de Patrouille. Daarom starten ze om tien uur, in het eerste startvak, op de dinsdagavond: hoe eerder je vertrekt, hoe meer kans je hebt om Verbier binnen de tijd te bereiken.

Beklimming van de Col de Riedmatten. Foto Valentin Flauraud / EPA

Hoe snel het gaat, hangt af van de omstandigheden. Die zijn iedere keer verschillend. Dat betekent: skiën óf minder skiën en meer rennen met ski's op de rug - wat tijd kost, en energie. Bij de editie van 2022 kwam daardoor maar 35procent van de deelnemers aan. Dit jaar ligt er sneeuw, én veel. Debergen kunnen verraderlijk zijn en levensgevaarlijk - dat weet iedere alpinist en toerskiër. Van het ene op het andere moment gaat het sneeuwen, of keihard waaien. In maart dit jaar kwamen nabij Zermatt zes toer skiërs om het leven. Overvallen door een sneeuwstorm op de flanken van de Col du Tête Blanche. Ze waren aan het trainen voor de Patrouille des Glaciers.

GEDELEGEERDE ONTWIKKELING DOE JE OMDAT JE VOORLIEFDE HEBT VOOR NATUUR, RUIMTE, MENS EN MAATSCHAPPIJ.

Lac des Dix - Rosablanche

Pfff, wat is het warm. De zon is achter de bergen vandaan gekomen en weerkaatst op de sneeuw. Dat hoort óók bij de Patrouille: extreme verschillen in temperatuur. 's Nachts op de Tête Blanche voelt het als min 20. Hier, in de witte vlakte voorbij het Lac des Dix, als plus 30. Je ontdoet je snel van een of twee laagjes kleding.

Je bent nu ruim over de helft, maar dit is het zwaarste gedeelte. Er lijkt maar geen einde aan te komen. Het vals plat houdt op, het wordt steiler. Stempelen bij de post op de Pas du Chat. Eten en drinken bij La Barme, een klein berghutje. Een halve kilometer verderop ligt opnieuw een stempelpost. Daar moet je uiterlijk om 10.45 uur voorbij zijn. Maar pas op: als het te warm is en de sneeuw te zacht, kunnen ze het parcours hier toch eerder afsluiten. Vanwege lawinegevaar.

Het volgende couloir dient zich aan: Col de la Rosablanche (3.191 meter). Drie of vier trappen naast elkaar, de snellere deelnemers passeren uiterst rechts. Hijgend en steunend trek je jezelf omhoog aan het touw. Alles doet pijn. Maar je weet ook: als we hier nog tussen andere deelnemers zijn, gaan we het binnen de tijdslimiet halen.

De beklimming van de Col de la Rosablanche. Foto Valentin Flauraud / EPA

Op de col staan toeschouwers, naar boven gekomen vanuit Verbier. Al van ver hoor je de koebellen waarop ze slaan. Uitbundig moedigen ze je aan. Allez, allez! Het kan zomaar gebeuren dat je een stuk worst in handen gedrukt krijgt.

Rosablanche - Verbier

Na de Rosablanche heb je het zwaarste achter de rug. Nog twee controleposten. Op een klein klimmetje na is het nu alleen nog maar afdalen. Je zoeft naar beneden en probeert te genieten van het uitzicht, voor zover je daar nog energie voor hebt.

Kijk, daar in de verte ligt Verbier. De kerktoren, de daken van de grote hotels. Je skiet tot aan de onderste skilift - of zover als er nog sneeuw ligt. Ski's voor de laatste keer op de rugzak. En rennen naar de finish. Als je vroeg bent, staan er veel toeschouwers. Ben je laat, dan is het rustiger. Je rent door naar het finishdoek op het grote plein. Soms staat er een vriendelijke Zwitserse officier die je de hand schudt en „félicitations” zegt. Soms niet ook oké.

IN DE ONTWIKKELING VAN VASTGOED IS EEN GOED GEVOEL VOOR TIJD & TIMING BEPALEND. NET ALS IN DE PDG.

De afdaling naar Verbier. Foto Anthony Anex / EPA

Na de finish zet je je ski's tegen een hek. Rugzak ernaast. Je gaat zitten, wordt overmand door een combinatie van euforie en extreme vermoeidheid. Patrouille voltooid.

Epiloog

Dit was het verhaal van de afgelopen zes Patrouilles van Frits Vrijlandt. Deze editie zou het ongeveer weer zo gaan, daar twijfelde hij niet aan: uitstekende voorbereiding, bakken ervaring. Het liep anders. Op maandagavond, terwijl hij met zijn teamgenoten een wandelingetje maakte in Zermatt, verscheen er op Vrijlandts telefoon een tekstberichtje van de organisatie: Patrouille des Glaciers annulée.

Wegens slechte weersvoorspellingen, zo schreef de commandant, was besloten de start op dinsdag te schrappen. Er werd harde storm voorzien en een gevoelstemperatuur van-25 op de Col du Tête Blanche: onverantwoord omderace te laten doorgaan.

Over de telefoon vanuit Zermatt, de volgende middag, is de kater hoorbaar in Vrijlandts stem. „Iedereen baalt”. Dit had hij niet zien aankomen. Oké, de bergen zijn onvoorspelbaar en veiligheid gaat boven alles. En misschien had de start van dinsdag een dag verschoven kunnen worden. Maar een volledige afgelasting? Iedereen denkt, zegt hij, dat het noodlot van de zes Zwitsers uit Arolla een rol gespeeld hebben bij deze beslissing.

Lees het hele verhaal “Door de tiefschnee” van Thijs Niemantsverdriet op de website van de NRC.